Технологийн нэвчил

Эдийн засгийн ойлголтын үүднээс хандвал нэвчих гэдэг нь ямар нэг төрлийн бүтээгдэхүүн эсвэл технологиос олсон үр ашиг буюу бусад төрлийн үр дүн өөрөөсөө халин бусад хүрээгээр өргөн түгэн дэлгэрэхийг илэрхийлнэ. Гэтэл эдгээр үр ашиг нь тухайн технолгийг өмчлөгчидөд өөрт нь хүрч очдоггүй .
Үүнийг жимсний нэгэн аж ахуйн хажууд байгаа зөгийн аж ахуйтайгаа зүйрлэж болно. Тухайлбал жимсний аж ахуй нь зөгийн аж ахуйтай өрсөлдөж бал авдаг зөгийчний орлогод сөргөөр нөлөөлөхгүй атал зөгий болхоор тоосонцрыг тараадаг тул харин ч жимсний ургац нэмэгдэхэд нөлөөлдөгтэй адил.
Технологийн нэвчих чанар дотороос судалгаа ба хөгжил (R&D ) –ийн үр ашгийн нэвчих чанар нь хамгийн чухал юм. Аливаа шинэ нээлт гаргаж , (R&D)-ийн ажил хийж байгаа хувь хүн буюу компаниуд , тэдний нээлт бүтээл эцсийн дүндээ ямар үр дүнтэй болохыг таамаглаж чаддаггүй.Яагаад гэвэл маш олон шинэ нээлт гарахыг дагалдаад түүнээс олон урьд өмнө нь байгаагүй хэрэгцээг үүсгэдэг . үүний нэг тод жишээ гэвэл эрт дээр үед галыг нээсэн хэрэглэсэн явдал юм. Анх гал нээгч түүнийг зөвхөн нэг чанар буюу дулаан гаргах чадварыг анхлан мэдэрч ашигласан бол хоол ундаа хийх хэрэгцээг сүүлд нь мэдэрсэн шүү дээ. Тэр үед хүн гал нь механикийн буюу машиныг хөдөлгөх хүч чадвартайг төсөөлж чадаагүй бөгөөд үүнийг хожим хойно өөр нээлт бүтээлийн дүнд илрүүлсэн жишээ байна. Үнэндээ бүх төрлийн (R&D)-ийн ажилд ийм хандлагийн ажиглаж болно. Тухайлбал , шинэ нээлтүүд нь төрөл бүрийн бизнессийн байгууллагуудад хэрэглэгддэг нь түүний үр ашиг тухайн судалгаа явуулж нээлт бүтээл гаргасан байгууллагаас халин тархадаг болохыг харууллаа.
Иймд судалгаа шинжилгээ хийж байгаа байгууллага буюу хувь хүн бүр түүний эдийн засгийн үр ашигийг бүхэлд нь эзэмшиж чаддаггүй . үүнийг жишээнээс харвал :1920-иод оны үед тефлоныг эхлээд зөвхөн Америкийн сансарын хөтөлбөрт хэрэглэж байсан бол сүүлдээ жирийн гал тогооны хэрэгслийн үйлдвэрт хэрэглэх болж бусад үйлдвэрүүдэд мөн ашигласан бөгөөд энэ нь маш их ашиг авчирсан .
Өнөө үеийн жишээ гэвэл , чипийг анх нээгч эсвэл apple компьютерыг бүтээсэн Steve Jobs , майкрософтын Bill Gates-ийн аль нь ч тэргүүлэх чиглэлийн судалгаа ба хөгжилийн эдийн засгийн үр ашигийг бүгдийг нь дангаараа эзэмших боломжгүй болсныг ойлгосон. Хэдийгээр Bill Gates-ийн нээлт энэ том зорилгод хамгийн ойр байсан боловч дээрх хандлагын даван гарч чадаагүй гэж үзсэн. Технологийн үр ашиг нэвчих чанарын цар хүрээ, хүч чадал, түүнээс үүссэн үр ашгийг дараах хүснэгтэнд тайлбарлахыг зорив.


С. Пагам-Орлом